Jeżeli chcesz zarabiać jako pracownik przygraniczny w Niemczech, mieszkając w Polsce
Za pracowników przygranicznych uznaje się osoby pracujące bądź prowadzące własność działalność gospodarczą w jednym kraju członkowskim Unii Europejskiej, jednakże mieszkając na stałe w drugim. Z reguły wracają one do miejsca zamieszkania przynajmniej raz w tygodniu.
W takim przypadku pracowników częściowo obowiązują odrębne przepisy, na które należy zwrócić uwagę.
Jeżeli pracujesz na podstawie niemieckiej umowy o pracę, mieszkając w Polsce, obowiązuje Cię niemieckie prawo pracy. Masz wtedy te same prawa i obowiązki w zakładzie pracy, co miejscowi pracownicy.
Wskazówka!
Strony mogą zawrzeć porozumienie, na mocy którego będą w określonych kwestiach podlegać prawu pracy innego państwa niż obowiązującym w kraju, w którym praca jest wykonywana. Nie dotyczy to przepisów prawnych dotyczących płacy minimalnej oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy!
Ubezpieczenie społeczne: Jako pracownik przygraniczny zasadniczo jesteś ubezpieczony w tym kraju, w którym pracujesz. Ze świadczeń można częściowo korzystać również w miejscu zamieszkania. W przypadku choroby zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego w kraju zatrudnienia pracownik przygraniczny i członkowie jego rodziny mogą pobierać świadczenia zarówno w miejscu pracy ubezpieczonego, jak i w kraju zamieszkania – zgodnie z obowiązującymi tam regulacjami.
Aby móc korzystać ze świadczeń zdrowotnych, ubezpieczony pracownik i zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego członkowie rodziny muszą złożyć w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) wniosek o wydanie formularza S1.
Uwaga! Wspomniane regulacje odnoszą się do obowiązkowego, powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, więc mogą nie mieć zastosowania w prywatnych ubezpieczeniach zdrowotnych, przy których mogą powstać dodatkowe koszty, np. po zgłoszeniu członków rodziny do ubezpieczenia.
Zatrudnienie równoległe: Jeżeli pracujesz jednocześnie u pracodawcy w Niemczech i w Polsce, organem właściwym jest instytucja ubezpieczenia społecznego w Twoim kraju zamieszkania. W celu wyjaśnienia wszelkich kwestii skontaktuj się ze swoją instytucją ubezpieczenia społecznego.
Świadczenia rodzinne: Zwykle obowiązuje zasada pierwszeństwa otrzymywania przez pracowników przygranicznych takich świadczeń (np. zasiłku rodzinnego na dziecko) w kraju zatrudnienia.
Przykładowo zasada ta obowiązuje:
- gdy rodzice mieszkają i pracują w różnych krajach UE (miejsce zamieszkania Polska, miejsce pracy Niemcy)
- gdy tylko jedno z rodziców pracuje, a jego rodzina z dzieckiem mieszka w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej
Jeżeli rodzice pracują w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej, krajem właściwym w zakresie wypłaty świadczeń jest w pierwszej kolejności kraj zamieszkania dziecka.
W przypadku zbiegu świadczeń ważna jest możliwość pobierania – w następnej kolejności – świadczeń w także tym drugim kraju, w którym wypłaca się wtedy tylko kwotę różnicy, jeżeli wysokość świadczeń jest tam wyższa.
Bezrobocie: Pracownicy przygraniczni otrzymują zasiłek dla bezrobotnych z państwa, w którym mieszkają. Polski urząd pracy wystawia zaświadczenie U1 dotyczące zaliczanych okresów ubezpieczenia podczas przyznawania zasiłku dla bezrobotnych. Jest ono potrzebne do udokumentowania okresu ubezpieczenia za granicą.
Emerytura: Pracownicy przygraniczni emeryturę otrzymują ze wszystkich krajów, w których opłacali składki emerytalne przez okres dłuższy niż rok. Z każdego kraju otrzymuje się emeryturę częściową, obliczaną na podstawie opłaconych składek i okresów ubezpieczenia.
Zatrudnienie w formie Minijob: Przy zatrudnieniu w formie Minijob (wynagrodzenie może wynosić maksymalnie 450 EUR miesięcznie, od 1 października 2022 r. przewiduje się 520 EUR miesięcznie) w Niemczech nie jest się objętym ubezpieczeniem społecznym i tym samym ma się ograniczone prawo do ubezpieczenia emerytalnego.
Pracodawca odprowadza ryczałtowe składki ubezpieczenia społecznego, jednak Tobie jako pracownikowi nie przysługują świadczenia z tytułu ubezpieczenia chorobowego, opiekuńczego oraz na wypadek utraty pracy.
Dowiedz się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), jakie skutki będzie miało podjęcie przez Ciebie pracy w formie Minijob w Niemczech i który kraj będzie odpowiedzialny za Twoje ubezpieczenie społeczne.
Dalsze informacje na temat pracy transgranicznej i kontakt do doradców znajdziesz na stronie www.eures-triregio.eu
Konkretne pytania możesz bezpośrednio wysłać na adres:
grudzień 2021